⚠️ 📦 Fragile States — "ภาวะเปราะบาง" ก่อนรัฐล้มเหลว
Image Credit: GPT
⚠️ 📦 Fragile States — “ภาวะเปราะบาง” ก่อนรัฐล้มเหลว ประเทศไทยเป็น Failed State หรือยัง? ยังครับ แต่ถ้าไม่แก้ไขก็น่าเป็นห่วงว่าจะไปถึงสักวัน
Fragile State = รัฐที่ “กระดูกพรุน” 🦴 ยังยืนอยู่แต่รับน้ำหนักไม่ไหว ยังมีรัฐ แต่ขีดความสามารถ (capacity) ความชอบธรรม (legitimacy) หรืออำนาจควบคุม (authority) บางด้านเริ่มรั่ว
📊 ดัชนีต่างๆ สะท้อนภาพที่น่ากังวลของระบบการปกครองไทย
- Rule of Law Index: อันดับ 78/142 ประเทศ (2024)
- Corruption Perceptions Index (CPI): อันดับ 108/180 ประเทศ คะแนน 35/100 (2023)
- Democracy Index: ประเภท “Flawed Democracy” อันดับ 63/167 ประเทศ (2023)
ที่น่าตกใจคือ ทุกตัวชี้วัดเปราะบางแย่ลงพร้อมกัน — นี่คือเกณฑ์สำคัญที่ทำให้ประเทศก้าวเข้าสู่โซน “Warning/Fragile” ในดัชนี Fragile States
สอดคล้องกับกรอบแนวคิด Inclusive vs Extractive Institutions จากหนังสือ “Why Nations Fail” — ระบบของไทยกำลังเดินไปสู่ “สถาบันแบบเอาเปรียบ” (Extractive Institutions) ที่ชนชั้นนำดูดทรัพยากรและอำนาจ โดยไม่คำนึงถึงประโยชน์ของคนส่วนใหญ่
ข้อสังเกตจากประเทศที่ “หนี” กับดัก Extractive ได้เร็ว
✅ บอตสวานา แม้มีเพชรมหาศาล แต่จัดตั้ง “กองทุนเพชรแห่งชาติ” ที่โปร่งใส พร้อมระบบศาลอิสระ ทำให้ไม่ถลำสู่วังวนคอร์รัปชัน
✅ คอสตาริกา ตัดสินใจยุบกองทัพในปี 1949 นำงบประมาณไปลงทุนการศึกษา สร้างสังคมที่มีส่วนร่วมสูง กลายเป็นประชาธิปไตยที่เข้มแข็งที่สุดในละตินอเมริกา
✅ จอร์เจีย (หลัง 2004) ปฏิบัติการ “Zero Tolerance” กวาดล้างคอร์รัปชันระดับสูง โดยเฉพาะในตำรวจและระบบราชการ พร้อมเปิดข้อมูลงบประมาณให้ประชาชนตรวจสอบ จุดร่วม 2 ข้อหลัก
🚀 บังคับใช้กฎหมายกับ ชนชั้นนำ และเครือข่ายอุปถัมภ์ เท่าเทียม
🚀 จัดการทรัพยากรหลัก (เพชร น้ำมัน ภาษี) ผ่าน ระบบโปร่งใส ตรวจสอบได้
💥 ประเทศไทยเหลืออีกกี่ปีก่อนจุดแตกหัก? “หน้าต่างโอกาส” ของไทยยังเปิดอยู่อีก 5-7 ปี หากแนวโน้มยังคงเป็นแบบนี้ ประเทศไทยอาจเข้าสู่โซน Alert ซึ่งเป็นโซนสุดท้ายก่อนที่จะกลายเป็น Failed State
🚪ทางออกเร่งด่วน
✅ ปฏิรูประบบยุติธรรมให้อิสระจากอำนาจการเมือง
✅ บังคับใช้กฎหมายกับทุกระดับชั้นอย่างเท่าเทียม ไม่เลือกปฏิบัติ
✅ เปิดข้อมูลงบประมาณและสัญญาจัดซื้อจัดจ้างให้ประชาชนตรวจสอบ
ประเทศไทยยังไม่เฟลหรอกครับ ยังอีกไกลกว่าจะล้ม แต่กระดูกเราพรุนทั้งระบบ—ถ้าไม่เร่ง ‘เสริมแคลเซียม’ ด้วยกฎหมายที่เท่าเทียมและงบประมาณโปร่งใส เราอาจนั่งอ่านชื่อประเทศตัวเองใต้หมวด Alert ในรายงาน Fragile States Index ภายในเวลาไม่ถึงสิบปี 😔