เกี่ยวกับหนังสือ “Job Moves”

“Job Moves” โดย Ethan Bernstein, Michael B. Horn, และ Bob Moesta เป็นหนังสือที่นำเสนอแนวทางใหม่ในการพัฒนาอาชีพการงาน โดยเน้นการตัดสินใจที่มีกลยุทธ์และการวางแผนระยะยาวแทนการเปลี่ยนงานแบบไม่มีทิศทาง

หนังสือเล่มนี้เกิดจากการวิจัยและประสบการณ์ของผู้เขียนที่มีพื้นฐานทางธุรกิจ การศึกษา และการพัฒนาองค์กร โดยนำเสนอ 9 ขั้นตอนที่ชัดเจนและใช้ได้จริงในการสร้างการก้าวหน้าในอาชีพ

แนวคิดหลักของหนังสือคือการมองอาชีพเป็น “งาน” (Job) ที่ต้องทำให้สำเร็จ ไม่ใช่เพียงแค่ตำแหน่งหน้าที่ และการ “เคลื่อนไหว” (Moves) ที่เป็นกลยุทธ์ในการพัฒนาตนเองและสร้างโอกาส

แนวคิดพื้นฐาน: การมองอาชีพในมุมใหม่

การเปลี่ยนจากการหางาน เป็น การสร้างอาชีพ

มุมมองแบบเก่า:

• มองว่าอาชีพเป็นลำดับของตำแหน่งงาน
• เน้นการหาเงินเดือนที่สูงขึ้น
• ตัดสินใจแบบปฏิกิริยาตอบสนอง

มุมมองแบบใหม่:

• มองอาชีพเป็นการทำ “งาน” ที่มีความหมาย
• เน้นการสร้างคุณค่าและผลกระทบ
• ตัดสินใจแบบเชิงกลยุทธ์และมีวัตถุประสงค์

การประยุกต์ใช้ในบริบทไทย:

• เข้าใจว่าความสำเร็จในสังคมไทยไม่ได้วัดแค่เงินเดือน
• พิจารณาการสร้างสมดุลระหว่างการทำงานและครอบครัว
• มองการทำงานเป็นการสร้างประโยชน์ให้สังคม

การทำความเข้าใจ “งาน” ที่แท้จริง

Jobs Theory ในอาชีพ:

• ทุกตำแหน่งมี “งาน” ที่ต้องทำให้สำเร็จ
• เข้าใจงานจริงที่องค์กรต้องการให้เราทำ
• การสร้างคุณค่าที่วัดผลได้

การระบุงานหลักของตัวเอง:

• งานที่เราทำได้ดีที่สุด (Strengths)
• งานที่เราชอบทำ (Passion)
• งานที่โลกต้องการ (Market Need)
• งานที่สร้างรายได้ได้ (Economic Value)

9 ขั้นตอนการก้าวหน้าในอาชีพ

ขั้นตอนที่ 1: การกำหนดเป้าหมายอาชีพ (Define Your Career Goal)

การสร้างวิสัยทัศน์อาชีพ:

• ระบุสิ่งที่ต้องการบรรลุในระยะ 5-10 ปี
• เข้าใจแรงจูงใจภายในที่แท้จริง
• สร้างความชัดเจนเรื่องความสำเร็จส่วนตัว

การวางแผนย้อนกลับ:

• เริ่มจากเป้าหมายสุดท้าย
• แบ่งเป็นขั้นตอนย่อยๆ
• กำหนด milestone ที่วัดผลได้

สำหรับผู้ทำงานในไทย:

• พิจารณาโอกาสในตลาดแรงงานไทย
• เข้าใจเทรนด์อุตสาหกรรมในภูมิภาค
• สร้างสมดุลระหว่างความฝันและความเป็นจริง

ขั้นตอนที่ 2: การประเมินสถานะปัจจุบัน (Assess Your Current State)

การทำ Skills Audit:

• ระบุทักษะที่มีอยู่ในปัจจุบัน
• ประเมินระดับความเชี่ยวชาญ
• หาช่องว่างระหว่างสถานะปัจจุบันและเป้าหมาย

การวิเคราะห์ตำแหน่งปัจจุบัน:

• งานที่กำลังทำอยู่สร้างคุณค่าอย่างไร
• โอกาสในการเรียนรู้และเติบโต
• ข้อจำกัดและอุปสรรค

การรับฟัง 360-Degree Feedback:

• ความคิดเห็นจากผู้บังคับบัญชา
• มุมมองจากเพื่อนร่วมงาน
• การประเมินจากผู้ใต้บังคับบัญชา (ถ้ามี)

ขั้นตอนที่ 3: การระบุช่องว่าง (Identify the Gap)

Gap Analysis:

• ความรู้และทักษะที่ขาดหายไป
• ประสบการณ์ที่จำเป็นต้องได้รับ
• เครือข่ายและความสัมพันธ์ที่ต้องสร้าง

การจัดลำดับความสำคัญ:

• ช่องว่างไหนสำคัญที่สุด
• อะไรที่แก้ได้ง่ายและเร็ว
• สิ่งใดที่ต้องใช้เวลายาว

การหาโอกาสในองค์กรปัจจุบัน:

• โครงการที่สามารถเรียนรู้ทักษะใหม่
• ตำแหน่งที่เปิดให้ rotate หรือ stretch assignment
• การฝึกอบรมและพัฒนาที่องค์กรมี

ขั้นตอนที่ 4: การสร้างแผนการพัฒนา (Create Development Plan)

การออกแบบการเรียนรู้:

• การเรียนรู้จากงานจริง (70%)
• การเรียนรู้จากคนอื่น (20%)
• การเรียนรู้จากหลักสูตรและหนังสือ (10%)

การกำหนดเป้าหมายระยะสั้น:

• ทักษะที่จะพัฒนาใน 6 เดือน
• โครงการหรือประสบการณ์ที่จะหาใน 1 ปี
• ผลงานที่จะสร้างเพื่อแสดงความสามารถ

การวางแผนการลงทุนในตัวเอง:

• งบประมาณสำหรับการเรียนรู้
• เวลาที่จะใช้ในการพัฒนาตนเอง
• ทรัพยากรที่จำเป็น

ขั้นตอนที่ 5: การสร้างเครือข่าย (Build Your Network)

การสร้างความสัมพันธ์ที่มีคุณค่า:

• ผู้ที่อยู่ในตำแหน่งที่เราต้องการไป
• คนที่สามารถให้คำแนะนำและ mentor
• เพื่อนร่วมงานที่สามารถช่วยเหลือกัน

การให้ก่อนที่จะขอ:

• หาวิธีช่วยเหลือผู้อื่นก่อน
• แบ่งปันความรู้และประสบการณ์
• สร้างความน่าเชื่อถือและไว้วางใจ

การรักษาเครือข่าย:

• ติดต่อกันอย่างสม่ำเสมอ
• จำวันสำคัญและส่งความห่วงใย
• เป็นคนที่คนอื่นนึกถึงเมื่อมีโอกาส

ขั้นตอนที่ 6: การสร้างแบรนด์ส่วนตัว (Build Your Personal Brand)

การกำหนดตัวตนทางอาชีพ:

• สิ่งที่เราเก่งและมีชื่อเสียง
• คุณค่าที่เราสร้างให้องค์กร
• ลักษณะเด่นที่ทำให้เราโดดเด่น

การสื่อสารแบรนด์:

• การเขียน LinkedIn Profile ที่น่าสนใจ
• การแบ่งปันความรู้และไอเดีย
• การสร้างผลงานที่เป็นที่รู้จัก

การรักษาชื่อเสียง:

• การทำงานอย่างมีคุณภาพอย่างสม่ำเสมอ
• การรักษาคำพูดและข้อตกลง
• การสร้างผลกระทบเชิงบวก

ขั้นตอนที่ 7: การหาโอกาสใหม่ (Seek New Opportunities)

การติดตามโอกาส:

• ช่องทางการหางานที่หลากหลาย
• การใช้เครือข่ายในการหาข้อมูล
• การติดตามข่าวสารอุตสาหกรรม

การประเมินโอกาส:

• โอกาสไหนตรงกับเป้าหมายอาชีพ
• สิ่งที่จะได้เรียนรู้และพัฒนา
• การเติบโตในระยะยาว

การเตรียมตัวสำหรับการสมัครงาน:

• Resume ที่เน้นผลงานและผลกระทบ
• การเตรียมตัวสัมภาษณ์อย่างจริงจัง
• การค้นคว้าข้อมูลบริษัทและตำแหน่ง

ขั้นตอนที่ 8: การเจรจาต่อรอง (Negotiate Strategically)

การเตรียมตัวเจรจา:

• ข้อมูลเงินเดือนในตลาด
• คุณค่าที่เราจะนำมาให้องค์กร
• สิ่งที่สำคัญนอกจากเงินเดือน

เทคนิคการเจรจา:

• การสร้าง win-win situation
• การเจรจาทั้งแพ็กเกจไม่ใช่แค่เงินเดือน
• การแสดงความยืดหยุ่นและความเข้าใจ

การเจรจาในบริบทไทย:

• ความเหมาะสมทางวัฒนธรรม
• การเจรจาอย่างสุภาพและให้เกียรติ
• การพิจารณาผลประโยชน์ระยะยาว

ขั้นตอนที่ 9: การปรับตัวและการเติบโต (Adapt and Grow)

การเข้าสู่งานใหม่:

• การเรียนรู้วัฒนธรรมองค์กรใหม่
• การสร้างความสัมพันธ์กับเพื่อนร่วมงาน
• การสร้างผลงานเร็วและมีคุณภาพ

การประเมินและปรับแผน:

• ทบทวนเป้าหมายตามสถานการณ์ใหม่
• ปรับแผนการพัฒนาตามโอกาสที่มี
• เตรียมตัวสำหรับการเคลื่ อนไหวครั้งต่อไป

การเรียนรู้ต่อเนื่อง:

• การอัพเดทความรู้และทักษะ
• การสร้างเครือข่ายใหม่
• การมองหาโอกาสการเติบโตต่อไป

การประยุกต์ใช้ในตลาดแรงงานไทย

ความเข้าใจตลาดแรงงานไทย

โครงสร้างอุตสาหกรรม:

• อุตสาหกรรมแปรรูปและการผลิต
• ภาคบริการและการท่องเที่ยว
• เศรษฐกิจดิจิทัลที่เติบโตเร็ว

โอกาสและความท้าทาย:

• การเปลี่ยนแปลงไปสู่ดิจิทัล
• ความต้องการ soft skills
• การแข่งขันกับ talent จากต่างประเทศ

วัฒนธรรมการทำงานไทย:

• ความสำคัญของความสัมพันธ์
• การเคารพอาวุโส
• ความยืดหยุ่นและการปรับตัว

กลยุทธ์เฉพาะสำหรับคนไทย

การสร้างความได้เปรียบ:

• ความเข้าใจตลาดไทยและเอเชีย
• ทักษะภาษาและวัฒนธรรม
• ความสามารถในการสร้างความสัมพันธ์

การพัฒนาทักษะที่ขาดแคลน:

• ทักษะดิจิทัล
• ภาษาอังกฤษและภาษาที่สาม
• ทักษะการวิเคราะห์ข้อมูล

การใช้ประโยชน์จากโอกาส:

• การเติบโตของ startup ecosystem
• โอกาสจาก ASEAN integration
• การลงทุนจากต่างประเทศ

การสร้างแผนอาชีพในบริบทไทย

การวางแผนระยะสั้น (1-2 ปี):

• การสร้างประสบการณ์ในอุตสาหกรรมเป้าหมาย
• การพัฒนาทักษะที่ขาดแคลนในตลาด
• การสร้างเครือข่ายในวงการ

การวางแผนระยะกลาง (3-5 ปี):

• การก้าวสู่ตำแหน่งผู้นำ
• การสร้างความเชี่ยวชาญเฉพาะด้าน
• การขยายเครือข่ายระดับภูมิภาค

การวางแผนระยะยาว (5-10 ปี):

• การสร้างผลกระทบในอุตสาหกรรม
• การเป็นผู้นำทางความคิด
• การสร้าง legacy และมรดกทางอาชีพ

ความท้าทายและการแก้ไข

ความท้าทายทั่วไป

การขาดความชัดเจนในเป้าหมาย:

• การใช้เวลาไตร่ตรองและค้นหาตัวเอง
• การทดลองผ่าน side project หรือ volunteering
• การพูดคุยกับ mentor และ career counselor

การกลัวความเสี่ยง:

• การเริ่มจากการเปลี่ยนแปลงเล็กๆ
• การสร้าง financial cushion ก่อนเปลี่ยนงาน
• การหาข้อมูลและเตรียมตัวอย่างดี

การขาดทักษะที่จำเป็น:

• การสร้างแผนการพัฒนาทักษะที่ชัดเจน
• การใช้ online courses และ certification
• การหา mentoring และ coaching

ความท้าทายในบริบทไทย

ความคาดหวังจากครอบครัว:

• การสื่อสารและสร้างความเข้าใจ
• การแสดงแผนและผลตอบแทนที่ชัดเจน
• การสร้างสมดุลระหว่างความฝันและความรับผิดชอบ

การแข่งขันที่สูง:

• การสร้างความแตกต่างและความได้เปรียบ
• การพัฒนาทักษะที่หายากในตลาด
• การสร้าง personal brand ที่โดดเด่น

ข้อจำกัดด้านโอกาส:

• การมองหาโอกาสในตลาดใหม่
• การสร้างโอกาสด้วยตัวเอง
• การใช้เทคโนโลยีขยายโอกาส

เครื่องมือและเทคนิค

เครื่องมือการประเมินตนเอง

Skills Assessment:

• การทำแบบทดสอบออนไลน์
• การขอ feedback จากคนรอบข้าง
• การวิเคราะห์ผลงานที่ผ่านมา

Personality และ Career Test:

• MBTI, DISC, StrengthsFinder
• Career aptitude tests
• Values และ interests assessment

การทำ SWOT Analysis:

• Strengths: จุดแข็งส่วนตัว
• Weaknesses: จุดที่ต้องพัฒนา
• Opportunities: โอกาสในตลาด
• Threats: อุปสรรคและความท้าทาย

เครื่องมือการวางแผน

Career Mapping:

• การสร้างแผนที่อาชีพ
• การกำหนด milestone ที่ชัดเจน
• การติดตามความก้าวหน้า

Goal Setting Framework:

• SMART goals (Specific, Measurable, Achievable, Relevant, Time-bound)
• OKR (Objectives and Key Results)
• การทบทวนและปรับแผนเป็นประจำ

Time Management:

• การจัดสรรเวลาสำหรับการพัฒนาอาชีพ
• การสร้างกิจวัตรการเรียนรู้
• การติดตามการใช้เวลา

การวัดผลและการปรับปรุง

ตัวชี้วัดความสำเร็จ

ตัวชี้วัดเชิงปริมาณ:

• การเพิ่มขึ้นของเงินเดือนและสวัสดิการ
• การเลื่อนตำแหน่งและความรับผิดชอบ
• จำนวนโอกาสและข้อเสนองานที่ได้รับ

ตัวชี้วัดเชิงคุณภาพ:

• ความพึงพอใจในงาน
• การเรียนรู้และการพัฒนาทักษะ
• ผลกระทบและการสร้างคุณค่า

ตัวชี้วัดเชิงสัมพันธ์:

• ความแข็งแกร่งของเครือข่าย
• การยอมรับจากเพื่อนร่วมวงการ
• การได้รับเชิญเป็น speaker หรือ advisor

การปรับปรุงแผนอย่างต่อเนื่อง

การทบทวนเป็นระยะ:

• ทบทวนเป้าหมายทุก 6 เดือน
• ประเมินความก้าวหน้าและปรับแผน
• เปลี่ยนกลยุทธ์ตามสถานการณ์

การเรียนรู้จากความล้มเหลว:

• วิเคราะห์สาเหตุที่ไม่สำเร็จ
• ปรับปรุงวิธีการและแนวทาง
• ใช้ประสบการณ์ในการตัดสินใจครั้งต่อไป

ประโยชน์ของการปฏิบัติตาม Job Moves

ประโยชน์ระยะสั้น

ความชัดเจนในทิศทาง:

• รู้ว่าต้องการอะไรจากอาชีพ
• มีแผนการพัฒนาที่ชัดเจน
• ลดความสับสนและความวิตกกังวล

การเพิ่มโอกาส:

• ได้รับข้อเสนองานที่ดีขึ้น
• สร้างเครือข่ายที่กว้างขึ้น
• เพิ่มทักษะและความสามารถ

ประโยชน์ระยะยาว

ความมั่นคงทางอาชีพ:

• มีทักษะที่ตลาดต้องการ
• สร้าง personal brand ที่แข็งแกร่ง
• มีทางเลือกมากมายในอนาคต

ความสำเร็จและความพึงพอใจ:

• ทำงานที่มีความหมายและท้าทาย
• สร้างผลกระทบที่มีคุณค่า
• มีสมดุลระหว่างการทำงานและชีวิตส่วนตัว

การนำไปปฏิบัติ

สำหรับผู้เริ่มต้นอาชีพ

การเตรียมตัว:

• ทำความเข้าใจตัวเองและความสนใจ
• สำรวจอุตสาหกรรมและโอกาสต่างๆ
• สร้างพื้นฐานทักษะที่แข็งแกร่ง

การเริ่มต้น:

• หาโอกาสในการเรียนรู้และลองผิดลองถูก
• สร้างเครือข่ายและความสัมพันธ์
• สะสมประสบการณ์ที่หลากหลาย

สำหรับผู้ที่มีประสบการณ์

การประเมินใหม่:

• ทบทวนเป้าหมายและความต้องการปัจจุบัน
• ประเมินทักษะและความสามารถที่มี
• หาโอกาสในการเปลี่ยนแปลงหรือพัฒนาต่อ

การก้าวต่อไป:

• การเป็น mentor หรือ coach สำหรับคนอื่น
• การสร้างผลกระทบในระดับที่ใหญ่ขึ้น
• การวางแผนสำหรับการเกษียณหรือ career transition

“Job Moves” เป็นคู่มือที่จำเป็นสำหรับทุกคนที่ต้องการสร้างอาชีพที่ประสบความสำเร็จและมีความหมาย โดยการใช้กลยุทธ์และการวางแผนแทนการเดินไปตามสถานการณ์

หนังสือเล่มนี้เหมาะสำหรับคนทุกช่วงอายุของอาชีพ ตั้งแต่ผู้เริ่มต้นจนถึงผู้ที่ต้องการเปลี่ยนแปลงหรือพัฒนาอาชีพต่อ การนำหลักการเหล่านี้มาใช้ในบริบทไทยจะช่วยสร้างพลเมืองที่มีทักษะสูงและสามารถแข่งขันได้ในตลาดโลก

สิ่งสำคัญคือการเข้าใจว่าการพัฒนาอาชีพเป็นกระบวนการต่อเนื่องที่ต้องการความมุ่งมั่น ความอดทน และการเรียนรู้อยู่เสมอ การมี “job moves” ที่ดีจะนำไปสู่ชีวิตการทำงานที่มีความสุขและประสบความสำเร็จ